Uwaga! Rak marmurkowy

Drodzy Turyści odwiedzający Poleski Park Narodowy i Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie, służby  Parku wyrażają swoje zaniepokojenie związane z postępującą ekspansją rozmnażającego się poprzez partenogenezę (bez obecności samców) inwazyjnego raka marmurkowego. Dotychczas potwierdzono jego występowanie w jeziorach Miejskim i Kleszczów koło Ostrowa Lubelskiego (Park Krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie, obszar siedliskowy Natura 2000 Ostoja Parczewska i obszar ptasi Natura 2000 Lasy Parczewskie).

Informację o tym gatunku przekazał nam Pan Rafał Maciaszek pracownik SGGW w Warszawie zajmujący się gatunkami obcymi w polskich wodach, który badał doniesienia o tym raku w okolicach Ostrowa Lubelskiego. Powtarzając informacje Pana Rafała, uczulamy Państwa na ten gatunek raka.

Tego gatunku nie należy traktować jak innych znanych dotąd inwazyjnych raków - pręgowatego czy sygnałowego. Ten gatunek powstał w akwarystyce w wyniku mutacji. Z jednego osobnika można otrzymać kilkaset nowych, przy czym młode już po ok. 2-3 miesiącach same produkują jaja. Brak samców u tego gatunku powoduje, że nie można zastosować metod feromonowych czy wprowadzić jako konkurencji genetycznie zmodyfikowanych samców. Rak ten bez większego problemu, konkurencyjnie zniszczy każdy znany gatunek raka występujący w polskich wodach (rak szlachetny, rak błotny). Z rakiem marmurkowym nie radzą sobie także drapieżne gatunki ryb występujące w naszych zbiornikach (sum europejski, szczupak, sandacz, okoń).

Należy się spodziewać, że we wspomnianych wyżej jeziorach znajduje się największa znana populacja raka marmurkowego licząca co najmniej kilkadziesiąt tysięcy osobników, przy czym liczba ta będzie się zwiększała kilkakrotnie z każdym rokiem. Raki  marmurkowe można spotkać  także na obszarach lasów, w terenach trudno dostępnych, bagiennych. Podobnie jak inny gatunek inwazyjny - rak luizjański, ten również kopie nory, dzięki czemu jest w stanie przemieszczać się nie tylko wodą, ale i lądem, a także przetrwać okresową suszę (oddycha tlenem rozpuszczonym w wodzie znajdującej się w glebie).  Może się przemieszczać lądem na odległość kilku kilometrów. Po drodze może wykorzystywać do przetrwania nawet niewielkie kałuże.

Należy pamiętać, że do inwazji wystarczy 1 osobnik, ponieważ gatunek ten rozmnaża się dzieworodnie (bez obecności samców). Brak reakcji ze strony człowieka spowoduje, że rak marmurkowy przyczyni się do zagłady obszarów wodno-błotnych (masowe ginięcie płazów, gwałtowna degradacja ekosystemów wodnych, zanikanie zbiorników wodnych). Zagrożenie to jest także bardzo realne w przypadku Poleskiego Parku Narodowego. Jezioro Miejskie położone jest w odległości 14-15 km od granic parku narodowego.

Każde spotkanie osobnika tego gatunku na terenie Parku należy zgłosić do dyrekcji, a w miarę możliwości należy dostarczyć do naszego Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt w Starym Załuczu lub Ośrodka Dydaktyczno-Administracyjnego w Urszulinie (dyrekcja Parku). Natomiast informacje o raku marmurkowym spoza terenu Poleskiego Parku Narodowego proszę przekazywać do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie.

Główne cechy charakterystyczne raka marmurkowego:

- ubarwienie marmurkowe przeważnie zielono-brązowe z kremowymi plamami,

- brak grzbietu wzdłuż środka dzioba (wklęśnięcie),

- końce (szczyty) szczypiec pomarańczowe, 

- wewnętrzne krawędzie  zamkniętych szczypiec nie przylegają do siebie szczelnie. 

Więcej informacji na temat gatunków inwazyjnych na stronie  www.fb.com/LowcaObcych