Kocie opowieści

Koty Felinae– jest to podrodzina ssaków z rzędu drapieżnych. Występują na większości kontynentów (z wyjątkiem Antarktydy i Australii) oraz na niektórych wyspach. Zamieszkują one różne środowiska, od pustyń po obszary górskie. W Polsce znajdziemy dwa dzikie gatunki, są to ryś euroazjatycki Lynx lynx i żbik europejski Felis silvestris. Trzecim przedstawicielem tej rodziny jest nasz domowy mruczek Felis catus. A jeżeli o mruczenie chodzi to właśnie ta umiejętność wyróżnia tę podrodzinę spośród innych kotowatych Felidae.

Przedstawiciele tej podrodziny w większości prowadzą nocny tryb życia, aczkolwiek niektóre gatunki są aktywne w ciągu dnia. Na polowania wybierają się zazwyczaj samotnie. Ze względu na swoja drapieżną naturę, główny składnik ich pożywienia stanowi mięso. Mimo, że są zwierzętami naziemnymi, nie mają najmniejszych problemów żeby wspinać się na drzewa, potrafią też dobrze pływać. Terytorium ma dla nich ogromne znaczenie, dlatego oznaczają jego granice moczem, odchodami lub wydzieliną gruczołów zapachowych.

Rozmnażają się 1 – 2 do roku, a miot może liczyć nawet do 6 ślepych młodych. Zwykle to samica zajmuje się potomstwem, które pozostaje przy niej do około roku, a w przypadku większych gatunków, nawet do dwóch lat. Po tym czasie, młode usamodzielniają się i wyruszają we własną wędrówkę.

Żbik europejski i ryś to jedyne gatunki dzikich kotów, które możemy obserwować w polskich lasach. Przedstawiciele obu tych gatunków, zagrożone są utratą siedlisk, którą powoduje ingerencja człowieka. Ważne jest by chronić ich siedliska i zapobiegać polowaniom, aby przyszłe pokolenia miały szansę podziwiać te piękne zwierzęta w naturze.

zbik europejski w pieknym naturalnym srodowisku

Żbik europejski Felis silvestris - źródło2

Żbik występuje głównie na południowych terenach naszego kraju – w Tatrach, Bieszczadach i lasach Karpat, przypomina burego kota domowego, jednakże zaobserwowanie go, stanowi nie lada wyzwanie, ponieważ jest to zwierzę niezwykle płoche i potrafi doskonale wtopić się w otoczenie.

Rozpoznać go można po śladach, jednak mogą być one mylone z tropami kotów domowych. Pazury zazwyczaj nie pozostawiają śladów. Przednie łapy pięciopalczaste, ale ze względu na mocno wysunięty wewnętrzny palec, który nie pozostawia śladu, trop wygląda na czteropalczasty. Ślady przednich łap są zaokrąglone, tylnych natomiast są bardziej owalne i nieco mniejsze. Żbik najczęściej porusza się chodem, wtedy tylne kończyny stawiane są w ślady pozostawiane przez kończyny przednie, a układ tropów tworzy prawie linię prostą. Prowadzi samotniczy tryb życia, według badaczy, samice zajmują mniejsze powierzchnie terenu niż samce. Zamieszkuje lasy iglaste bądź mieszane, swoje wędrówki odbywa po ich obrzeżach, uwielbia obecność potoków , strumieni lub jezior, ponieważ może w nich polować na swoje ofiary. W ciągu doby, pojedynczy osobnik może przemierzyć od 4 do 12 km w poszukiwaniu pożywienia.

Jeśli mowa o rysiach, są to tajemnicze osobniki, podobnie jak i żbiki, przemykają przez las jak duchy, nie łatwo spotkać je w ich naturalnym środowisku. Najliczniej występują w Karpatach, żyją także w Kotlinie Biebrzańskiej, puszczy Białowieskiej, Augustowskiej i Knyszyńskiej oraz Lasach Sobiborskich. Spotykane są również na terenie Poleskiego Parku Narodowego – nasze fotopułapki regularnie uchwytują tego dzikiego kota.

Podobnie jak inne koty, rysie prowadzą samotniczy tryb życia. Rysie zajmują bardzo rozległe tereny, swój rewir mogą oznaczać nawet do 250 km2 . Z innymi osobnikami spotykają się głównie w okresie rui. Wyjątkowy okresem jest moment wychowywania młodych. W tym czasie samice przez okres około roku opiekują się kilkoma kociakami.

Obszar bytowania tego kota musi być bogaty w pożywienie, by spełnić jego funkcje życiowe, czyli w drobne ptaki i ssaki, częstym łupem rysia padają sarny, które mogą stanowić nawet 70% ich diety. Polując, podkrada się do ofiary wykorzystując naturalne osłony (krzewy, powalone drzewa i wysoką roślinność zielną). Gdy jest wystarczająco blisko „przytula się” do ziemi, z której, w odpowiednim momencie wyskakuje do góry, niczym sprężyna by chwycić swoją ofiarę. Gdy ofiara jest zbyt duża by ryś mógł zjeść ją za jednym razem, ukrywa ją przed padlinożercami np. przykrywa ściółką lub zaciąga pod powalony pień.

Tak jak każde stworzenie, ryś też pozostawia swoje ślady, dzięki którym można stwierdzić jego występowanie na danym obszarze. Tropy są dość charakterystyczne, ponieważ od razu można zauważyć asymetryczność – jedna z dwóch opuszek wysunięta jest do przodu i ustawiona na środku, a tzw. „piętka”, czyli poduszka międzypalcowa jest trójkątna z trójpłatową podstawą. Ciąg tropów rysia, podobnie jak wilka, układa się w regularną linię.

 8534142e337ec06a8e0df6bf65ed5b92  0346aeb003460f695ac0970f436f39d4

Tropy rysia źródło3

Zarówno żbik jak i ryś są wspaniałymi przykładami piękna i dzikości kotów, żyjących z dala od człowieka. Ich siła i wytrzymałość sprawiają, że są to tak fascynujące zwierzęta, dlatego każdy z nas powinien przyczyniać się do ochrony tych gatunków.

Tekst: KL


Fotografia rysia źródło: <a href="https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/piekny-i-zagrozony-rys-euroazjatycki-w-naturalnym-srodowisku-lynx-lynx_16206158.htm#query=lynx%20lynx&position=1&from_view=search&track=ais">Obraz autorstwa vladimircech</a> na Freepik

Fotografia żbika źródło: <a href="https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/zbik-europejski-w-pieknym-naturalnym-srodowisku_20154867.htm#query=%C5%BCbik&position=2&from_view=search&track=sph">Obraz autorstwa vladimircech</a> na Freepik

Tropy rysia źródło: <a https://ibs.bialowieza.pl/projekty/inwentaryzacja/rozpoznawanie-tropow/