.jpg)
Ochrona żółwia błotnego
Żółw błotny jest gadem wpisanym do Polskiej i Europejskiej Czerwonej Księgi Zwierząt jako gatunek narażony na wyginięcie, prowadzenie aktywnej ochrony tego gatunku jest więc koniecznością. Działania takie od wielu lat realizowane są w Poleskim Parku Narodowym. Polegają one między innymi na obserwacji żółwic na lęgowiskach, lokalizacji i zabezpieczaniu składanych przez samice złóż jaj przed drapieżnikami.
Żółw błotny w Poleskim Parku Narodowym - stan populacji, zagrożenia, aktywna ochrona - mgr inż. Radosław Olszewski.
Teren Poleskiego Parku Narodowego ze względu na dużą atrakcyjność biotopów, stanowi jedną z największych ostoi żółwia błotnego w Polsce. Rozległe podmokłe obszary Parku i zapoczątkowana w 1998 roku czynna ochrona spowodowały, że populacja żółwi z terenu parku jest stabilna. Nadrzędnym celem programu jest wzrost liczebności populacji żółwia błotnego w Parku i na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim. Działania przewidziane dla osiągnięcia celu to: zwiększenie sukcesu rozrodczego (poprzez zabezpieczanie złóż, doinkubowywanie jaj z gniazd zagrożonych, hodowla małych żółwi przez okres zimowy), poprawa warunków siedliskowych (fragmentaryczna mineralizacja lęgowisk, koszenie lęgowisk i skarp rowów, podnoszenie poziomu wody, pogłębianie sadzawek, wykup gruntów istotnych dla ochrony populacji, redukcja drapieżników), monitoring gatunku i edukacja miejscowej społeczności. Według prowadzonych obserwacji żółwi na lęgowiskach, odnotowano w ostatnich latach wzrost ilości samic składających jaja. W 2002 roku na lęgowiskach zlokalizowano łącznie 73 samice składające jaja, w 2023 roku ilość złóż wzrosła do 302 sztuk.
Ośrodek Ochrony Żółwia Błotnego
Ogółem od początku powstania programu zabezpieczono ponad 3000 złóż jaj. Żółwie w PPN składają od 7 do 23 jaj w jednym złożu. Niektóre z samic składają się dwukrotnie w ciągu sezonu lęgowego (rekordowo 2023 r. odnotowano 41 podwójnych złóż).
Podczas jesiennych kontroli złóż jaj zabezpieczonych w okresie wiosennym, większość wyklutych młodych żółwi jest wyjmowana i przenoszona do najbliższych odpowiednich siedlisk. W ostatnich latach jest to ilość przekraczająca 2 tys. sztuk.
Poprzez sztuczne doinkubowywanie jaj z późnych lęgów, bądź pochodzących z gniazd zagrożonych, w działającym w siedzibie w PPN Ośrodku Ochrony Żółwia Błotnego, odhodowuje się rocznie ok. 250 sztuk młodych żółwi, następnie wypuszcza je w roku następnym w miejsca, skąd pobrano jaja. Młode żółwie podczas prawie rocznej hodowli nie są narażone na ataki drapieżników, a ich wymiary znacznie się zwiększają, przez co wzrasta ich szansa na przeżycie po wypuszczeniu do środowiska naturalnego. Ogółem, od rozpoczęcia działań ochronnych w PPN wypuszczono ponad 26 tys. młodych żółwi (20 tys. wypuszczono jesienią, 6 tys. wypuszczono wiosną).
Populacja żółwia błotnego Poleskim Parku Narodowym ciągle wymaga zasilania przez nowe osobniki, zaprzestanie zabezpieczania złóż lęgowych prowadziłoby do zniszczenia lęgów przez drapieżniki i starzenia się populacji w wyniku braku zasilania młodymi osobnikami. Konieczne jest więc kontynuowanie rozpoczętych działań w ramach czynnej ochrony tego gatunku, tym bardziej, że pojawiają się nowe, inwazyjne gatunki drapieżników szczególnie niebezpieczne dla żółwia błotnego (jenot, wizon amerykański, szop pracz). Prowadzone są także obserwacje i badania naukowe pozwalające pogłębić wiedzę o biologii tego gada. Wiedza ta stanowi podstawę do prowadzenia wszelkich działań ochronnych. W ten sposób przyrodnicy starają się zapobiec zniknięciu na zawsze żółwia błotnego z mapy naszego kraju. Ponadto co pewien czas są one ważone i mierzone metodą Uwe Fritza (długość i szerokość karapaksu, długość i dwie szerokości plastronu oraz wysokość).
