Ochrona ekosystemów nieleśnych

Na obszarze PPN występuje kilkadziesiąt zbiorowisk roślinnych z różnych klas, z czego wiele znajduje się w stadiach seralnych, których pozostawienie w ochronie biernej doprowadzi do zaniku prezentowanych przez nie wartości. Takim zagrożeniem dla wartości florystycznej i biocenotycznej jest zaprzestanie użytkowania kośnego lub pastwiskowego tych obszarów, a także zmiany w środowisku (jakościowych właściwości wody i ilościowych stosunków wodnych), które pociągają za sobą wypieranie z torfowisk gatunków stenotopowych, rzadkich i zagrożonych, przez gatunki eurotopowe, powstawanie zbiorowisk leśnych o niskich walorach przyrodniczych, pogarszanie warunków siedliskowych, zwłaszcza świetlnych przez tworzenie się zwartych zarośli, niekorzystnych dla gatunków heliofilnych (np. Salix lapponum) charakterystycznych dla torfowisk otwartych. Wkraczanie roślinności drzewiastej na tereny torfowisk powoduje pogorszenie bilansu wodnego torfowisk poprzez wzmożoną transpirację oraz alkalizację środowiska.

Dla utrzymania status quo wybranych grup zbiorowisk można posługiwać się różnymi metodami, w zależności od sposobu ich powstania i warunków brzegowych niezbędnych do ich istnienia. Takim zabiegiem jest zahamowanie ekspansji drzew i krzewów poprzez usuwanie zadrzewień i zakrzaczeń oraz wykaszanie. Zabiegi te przyczyniają się do poprawy warunków środowiskowych dla wielu gatunków roślin chronionych m.in. poprzez lepszy dostęp światła. Poprawa warunków świetlnych przyniesie powiększenie areału występowania oraz zagęszczenia populacji takich gatunków jak: brzoza niska, wierzba lapońska i borówkolistna, goryczka wąskolistna, goryczuszka błotna i gorzkawa, goździk pyszny, pełnik europejski, storczyki, gnidosz królewski, mieczyk dachówkowaty, tłustosz dwubarwny i inne. Koszenie wpływa korzystnie na populacje czarcikęsu łąkowego oraz krwiściągu lekarskiego, które są roślinami żywicielskimi rzadkich i chronionych motyli (przeplatki aurinii oraz modraszka telejusa i nausitousa). Oczekiwany efekt wykonywanych zabiegów to renaturalizacja ekosystemów torfowiskowych, zwiększenie różnorodności biologicznej ekosystemów. W wyniku prowadzonych w bardziej zakrojonym charakterze prac od 1999 r. na terenie Poleskiego PN zauważono, że lepsze efekty (mniejsza liczba odrośli) dają prace wykonywane w sierpniu i we wrześniu. Ważny też jest również sposób ich wykonywania, wycinanie odrośli przy użyciu narzędzi ręcznych gwarantuje większą dokładność i skuteczność przeprowadzonego zabiegu.

Działania ochronne w ekosystemach nieleśnych Poleskiego Parku Narodowego

* - powierzchnia razy krotność wykonywanych zabiegów

• Poprzedni artykuÅ‚
• NastÄ™pny artykuÅ‚