Gatunki inwazyjne
Razem z rozwojem cywilizacji postÄ™puje degradacja Å›rodowiska przyrodniczego z caÅ‚ym jego bogactwem siedlisk i zamieszkujÄ…cych je organizmów. Można zaobserwować niekontrolowane rozprzestrzenianie siÄ™ gatunków roÅ›lin i zwierzÄ…t, które wraz z odkryciami nowych lÄ…dów zaczÄ™liÅ›my przenosić poza granice ich naturalnego wystÄ™powania. Gatunki, dla których klimat nie stanowi bariery rozpoczynajÄ… podbój nowego obszaru. Te spoÅ›ród obcych przybyszów, które zadomawiajÄ… siÄ™ na obszarze pierwotnie obcym i sÄ… najbardziej ekspansywne – wytwarzajÄ… żywotne potomstwo, czÄ™sto w dużej iloÅ›ci, rozprzestrzeniajÄ… siÄ™ na duże odlegÅ‚oÅ›ci i w krótkim czasie kolonizujÄ… duże obszary - nazywa się gatunkami inwazyjnymi. Wiele z nich w nowych warunkach zagraża miejscowym, rodzimym gatunkom, zmienia charakter siedlisk, przyczynia siÄ™ do wymiernych strat gospodarczych. SpoÅ›ród 3500 gatunków roÅ›lin naczyniowych Polski okoÅ‚o jedna trzecia stanowi roÅ›liny obcego pochodzenia, na staÅ‚e we florze Polski zadomowiÅ‚o siÄ™ okoÅ‚o 460 gatunków, spoÅ›ród których ponad 30 uznaje siÄ™ za gatunki inwazyjne. W Poleskim Parku Narodowym swojÄ… ekspansjÄ™ rozpoczęło już kilkanaÅ›cie gatunków takich roÅ›lin. SÄ… to; czeremcha amerykaÅ„ska Padus serotina, klon jesionolistny Acer negundo, robinia akacjowa Robinia pseudoacacia, dÄ…b czerwony Quercus rubra, nawÅ‚oć kanadyjska Solidago cannadensis, nawÅ‚oć późna Solidago gigantea, niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora, róża pomarszczona Rosa rugosa, rudbekia naga Rudbeckia laciniata, aster nowobelgijski Aster nowi-belgii, rdestowiec sachaliÅ„ski Reynoutria sachalinensis, sÅ‚onecznik bulwiasty Helianthus tuberosus i sumak octowiec Rhus typhina. Kolejne kilka gatunków odnotowano w okolicach Parku. Niektóre spoÅ›ród nich stwarzajÄ… zagrożenia tylko lokalnie, inne stanowiÄ… poważny problem w skali ponadregionalnej. Również dużym problemem w Poleskim Parku Narodowym sÄ… inwazyjne gatunki zwierzÄ…t, które konkurujÄ… z rodzimymi o zasoby Å›rodowiska. Ich wystÄ™powanie jest czÄ™sto znacznie bardziej destrukcyjne dla caÅ‚ych ekosystemów. W wiÄ™kszoÅ›ci sÄ… to gatunki drapieżne tj; norka amerykaÅ„ska Mustela vison, jenot Nyctereutes procyonoides, które przyczyniajÄ… siÄ™ do zmniejszenia populacji wielu rodzimych gatunków, a w przypadku gatunków rzadkich mogÄ… doprowadzić nawet do ich wyginiÄ™cia. Prowadzi to w konsekwencji m in. do znacznego zubożenia różnorodnoÅ›ci biologicznej. Kolejne gatunki inwazyjne tj; żółw ozdobny i malowany sÄ… nosicielami patogenów, które dodatkowo przyczyniajÄ… siÄ™ do wyniszczania rodzimego żółwia bÅ‚otnego. Â
Poniżej lista gatunków inwazyjnych, występujących w Poleskim Parku Narodowym, które w znacznym stopniu oddziałują na przyrodę.
 Gatunki inwazyjne roślin w PPN
Lp. |
Nazwa łacińska |
Nazwa polska |
Forma życiowa |
Obszar pochodzenia |
Rodzaj zagrożenia |
Kategoria zagrożenia |
Występuje w PPN +/- |
Występuje w okolicy PPN +/- |
1 |
Acer negundo |
Klon jesionolistny |
drzewo |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne |
IV |
+ |
+ |
2 |
Padus serotina |
Czeremcha amerykańska |
drzewo |
Am. Płn. [wsch] Am. Śr. [płn] |
Ekologiczne Ekomomiczne |
IV |
+ |
+ |
3 |
Robinia pseudoacacia |
Robinia akacjowa |
drzewo |
Am. PÅ‚n. [wsch] |
Ekologiczne |
IV |
+ |
+ |
4 |
Quercus rubra |
DÄ…b czerwony |
drzewo |
Am. PÅ‚n. [wsch] |
Ekologiczne |
IV |
+ |
+ |
5 |
Solidago cannadensis |
Nawłoć kanadyjska |
bylina |
Am. PÅ‚n. [wsch] |
Ekologiczne Ekomomiczne |
IV |
+ |
+ |
6 |
Solidago gigantea |
Nawłoć późna |
bylina |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne Ekomomiczne |
IV |
+ |
+ |
7 |
Impatiens parviflora |
Niecierpek drobnokwiatowy |
roślina roczna |
Azja śr. wsch |
Ekologiczne |
IV |
+ |
+ |
8 |
Rosa rugosa |
Róża pomarszczona |
krzew |
Azja wsch |
Ekologiczne |
IV |
+ |
+ |
9 |
Rudbeckia laciniata |
Rudbekia naga |
bylina |
Am. PÅ‚n. [wsch] |
Ekologiczne |
IV |
+ |
+ |
10 |
Aster nowi-belgii |
Aster nowobelgijski |
bylina |
Am. PÅ‚n. [wsch |
Ekologiczne |
IV |
+ |
+ |
11 |
Reynoutria sachalinensis |
Rdestowiec sachaliński |
bylina |
Azja wsch |
Ekologiczne Ekomomiczne Społeczne |
IV |
+ |
+ |
12 |
Helianthus tuberosus |
SÅ‚onecznik bulwiasty |
bylina |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne |
II |
+ |
+ |
13 |
Rhus typhina |
Sumak octowiec |
krzew, drzewo |
Am. Płn. [śr. wsch] |
Ekologiczne Społeczne |
II |
+ |
+ |
14 |
Heracleum sosnowskyi |
Barszcz Sosnowskiego |
bylina |
Kaukaz i tereny przyległe |
Ekologiczne Ekomomiczne Społeczne |
IV |
- |
+ |
15 |
Bidens frondosa |
Uczep amerykański |
roślina roczna |
Am. Płn. [płn] |
Ekologiczne |
III |
- |
+ |
16 |
Echinocistis lobata |
Kolczurka klapowana |
roślina roczna |
Am. PÅ‚n. [wsch] |
Ekologiczne |
IV |
- |
+ |
17 |
Parthenocissus inserta |
Winobluszcz zaroślowy |
krzew |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne |
II |
- |
+ |
Kategoria zagrożenia:
I   - gatunki, mogące występować z dużą ilościowością, głównie na siedliskach antropogenicznych lub też gatunki potencjalnie inwazyjne, obecnie zajmujące niewielki areał lub mające niewielką liczbę stanowisk w kraju lub w poszczególnych regionach.
II - gatunki, które już ujawniły właściwości inwazyjne w niektórych regionach, zwiększają zajmowany areał bądź liczbę stanowisk lub cechują się dużym potencjałem inwazyjnym znanym z innych krajów.
III - gatunki, które występują na niewielu stanowiskach z dużą ilościowością lub w rozproszeniu na wielu stanowiskach, wprawdzie z niewielką liczebnością osobników, lecz o znaczącym zagrożeniu ekologicznym, ekonomicznym lub społecznym.
IV - gatunki, których występowanie na obszarze Polski ma bardzo istotne znaczenie - znana jest zarówno duża liczba ich stanowisk, jak również duża liczebność osobników w płatach; większość nadal zwiększa liczbę stanowisk lub zajmowany obszar.
Â
Gatunki inwazyjne zwierzÄ…t w PPN
Lp. |
Nazwa łacińska |
Nazwa polska |
Gromada |
Obszar pochodzenia |
Rodzaj zagrożenia |
Kategoria zagrożenia |
Występuje w PPN +/- |
Występuje w okolicy PPN +/- |
1 |
Mustela vison |
Norka amerykańska |
ssaki |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne Ekomomiczne |
IV |
+ |
+ |
2 |
Nyctereutes procyonoides |
Jenot |
ssaki |
Azja wsch |
Ekologiczne Ekomomiczne |
IV |
+ |
+ |
3 |
Procyon lotor |
Szop pracz |
ssaki |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne Ekomomiczne |
IV |
- |
+ |
4 |
Trachemys scripta |
Żółw ozdobny |
gady |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne |
IV |
+ |
+ |
5 |
Chrysemys picta |
Żółw malowany |
gady |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne |
II |
+ |
+ |
6 |
Ameiurus nebulosus |
Sumik karłowaty |
ryby |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne Ekomomiczne |
IV |
+ |
+ |
7 |
Carassius auratus gibelio |
KaraÅ› srebrzysty |
ryby |
Azja wsch |
Ekologiczne Ekomomiczne |
IV |
+ |
+ |
8 |
Ctenopharyngodon idella |
Amur biały |
ryby |
Azja śr. wsch |
Ekologiczne Ekomomiczne |
II |
+ |
+ |
9 |
Perccottus glenii |
Trawianka |
ryby |
Azja wsch |
Ekologiczne |
III |
+ |
+ |
10 |
Pseudorasbora parva |
Czebaczek amurski |
ryby |
Azja wsch |
Ekologiczne  |
III |
+ |
+ |
11 |
Harmonia axyridis |
Biedronka azjatycka |
owady |
Azja pd. wsch |
Ekologiczne |
II |
+ |
+ |
12 |
Orconectes limosus |
Rak pręgowany |
pancerzowce |
Am. PÅ‚n. |
Ekologiczne |
IV |
- |
+ |
Kategoria zagrożenia:
I   - gatunki, potencjalnie inwazyjne, obecnie mające niewielką liczebność w kraju lub w poszczególnych regionach.
II - gatunki, które już ujawniły właściwości inwazyjne w niektórych regionach, zwiększają liczebność lub cechują się dużym potencjałem inwazyjnym znanym z innych krajów.
III - gatunki, które występują na niewielu regionach z dużą ilościowością lub w rozproszeniu na wielu regionach, wprawdzie z niewielką liczebnością osobników, lecz o znaczącym zagrożeniu ekologicznym, ekonomicznym lub społecznym.
IV - gatunki, których występowanie na obszarze Polski ma bardzo istotne znaczenie.
Â